Αναμνήσεις από την παλαιά Βέροια

Θέλω να περιγράψω μερικά σημεία τα οποία μου έρχονται στη μνήμη, για να μην πω ότι είναι μια νοσταλγία, καθώς και όλοι εμείς, οι λίγο πιο προχωρημένης ηλικίας άνθρωποι, ελπίζω να ξέρουμε και να θυμόμαστε.

Είμαι γεννημένη στη Βέροια όπου και μεγάλωσα και γέρασα εδώ Οι γονείς μου ήταν πρόσφυγες από την ανατολική Θράκη, γονείς οι οποίοι μας δώσαν σωστή ανατροφή (αλλά θα προτιμούσα το ζήτημα αυτό να παραμείνει στην άκρη).

Τώρα ας αναφερθώ σε μερικά γλαφυρά περιστατικά που έζησα στην παλιά Βέροια. Ξεκινώντας από τη σχολική περίοδο της ζωής μου, θυμάμαι που ξεκινούσαν κάθε μέρα από τη γειτονιά μου, γνωστή ως “Γιολά Γκελντή” και περνούσα το Τσερμένι. Στη μέση της πλατείας υπήρχε ένας ψηλός, ξύλινος στύλος και επάνω σ’ αυτόν ένα μεγάλο ωρολόι. Από εκεί περνώντας καθημερινά μαθαίναμε την ώρα, δηλαδή ποια βελόνα μας έδειχνε τα λεπτά και ποια τις ώρες. Το σχολείο που φοίτησα, το 4ο δημοτικό είναι αυτό που έχει τώρα απ’ έξω τον Απόστολο Παύλο. Τώρα που πέρασαν τα χρόνια το έχουμε από το ΚΑΠΗ και αποτελεί για μένα και πιστεύω και για πολλούς άλλους, μεγάλη συγκίνηση, ιδιαίτερα όταν έρχομαι στο ΚΑΠΗ και βλέπω την ωραία εικόνα του Αποστόλου Παύλου. Στη θέση όπου βρίσκεται τώρα το κυπαρίσσι, υπήρχε κρεμασμένη μια εικόνα και πολλές φορές θυμάμαι που μαζευόμασταν κάτω από εκεί και παίζαμε.

Στην πλατεία του Ωρολογίου, εδώ που έγινε το πάρκο, υπήρχαν γύρω-γύρω μικρές παραγκούλες. Στο κτίριο του δικαστηρίου υπήρχε και εκεί πάλι ένα μεγάλο ωρολόι και μέσα από την τάξη μου μπορούσα να δω την ώρα.

Λίγο πιο πέρα από τις παραγκούλες που πουλούσανε διάφορα φρούτα, λαχανικά και άλλα, βρισκότανε οι αργαλιοί ταπήτων και υφαντών. Μετά η λεγόμενη "χάβρα", που είχε δύο πόρτες επάνω και κάτω ή αλλιώς "ισραηλίτικη συνοικία", όπου κατοικούσαν ισραηλίτες και που είδαν με τα μάτια τους να καταστρέφονται οι περιουσίες τους αλλά και να βρίσκουν οι ίδιοι τραγικό θάνατο από τον αδίστακτο Χίτλερ.

Οι δρόμοι της Βέροιας ήταν στενοί και στρωμένοι με πέτρες, τα γνωστά ως "καλντερίμια". Ακόμα και τώρα έχουν παραμείνει κάποιοι τέτοιοι δρόμοι, λιγοστοί μεν, αρκετοί δε για να φέρουν στη μνήμη των πιο ηλικιωμένων, τα χρόνια που πέρασαν.

Ας αναφερθώ όμως και στις αναμνήσεις μου από τα έθιμα των Βεροιωτών. Το σπίτι μας βρισκόταν δίπλα στο φούρνο του συγχωρεμένου Κυριαζάκη. Κάθε Τετάρτη και Παρασκευή γινόταν ο γνωστός φασουλοταβάς και έκανε τη γειτονιά να μοσχοβολάει. Εάν τώρα πει κανείς για το Σάββατο, τη μέρα εκείνη γινόταν η πίτα με σαμέλαιο, άλλη ομορφιά αυτή! Θυμάμαι που ο κυρ Ηλίας έβγαζε κάτι που τα λέμε τώρα φραντζολάκια. Αυτά γίνονταν με μαγιά ρεβιθιού που τα λέγαμε σημήτια. Εάν τώρα θελήσει να πει κανείς για το μεγάλο Σάββατο, το πρώτο πράγμα που θα θυμηθεί, είναι τα ψητά. Όταν γίνονταν το "Χριστός Ανέστη",. περνούσε ο κόσμος και έπαιρνε τον ταβά του και χαρούμενα έφευγαν για να γιορτάσουν το Πάσχα.

Η Βέροια έχει πολλά σημεία για να τα διηγηθεί κανείς, χρειάζεται όμως να είναι εγγράμματος.

Στην Αγία Παρασκευή έτρεχε αγίασμα και πάνω απ’ τη βρύση με το αγίασμα υπήρχε το εικόνισμα. Καμία φορά όταν παραπονιόμασταν στη μάνα μας ότι μας πονούσε το κεφάλι, μας έλεγε να πάμε να πλυθούμε με το Αγίασμα για να γίνουμε καλά.

Η Καλλιθέα που έγινε τόσο ωραίος συνοικισμός ήταν τα λεγόμενα "αλώνια", όπου αλώνιζαν οι γεωργοί τα δεμάτια και έπαιρναν το σιτάρι.

Εάν τώρα πει κανείς για την ωραία μας στρατώνα χτίστηκε το 1935-1936 και για να έβρισκε κανείς δουλειά εκεί, έπρεπε να γνωρίζει τον εργολάβο. Αυτό το ξέρω, γιατί αν και ήμουνα μικρή, έχω κάτι θλιβερές αναμνήσεις που δεν πρόκειται να σβηστούν ποτέ από τη μνήμη μου.

Επίσης στη Βέροια υπήρχε το μεταξουργείο καθώς και δύο εργοστάσια νηματουργείας στα οποία εργάζονταν πολλές κοπέλες. Οι Βλάχες γυναίκες ασχολούνταν με τα μάλλινα, έπλεναν το μαλλί στο ποτάμι και μετά το επεξεργαζόταν στο χέρι. Οι Βλάχοι με τα μουλάρια τους έφερναν ξύλα καθώς και δαδί που έβρισκαν από το βουνό και τους χρησίμευε στο άναμμα της φωτιάς. Επίσης τα σπίτια είχαν φούρνους που έψηναν το ψωμί και την πίτα στη γάστρα. Το νερό το κουβαλούσαμε από τη βρύση της γειτονιάς.

Μια είναι για μένα μεγάλη επιθυμία και ας μου επιτραπεί να την αναφέρω. Εάν είναι δυνατόν να τοποθετηθεί το ωρολόι στο Δικαστήριο, γιατί καθώς βλέπω, ο Δήμαρχός μας προσπαθεί για μια ωραία Βέροια και εμείς οι γερασμένοι να ξαναθυμηθούμε τα νιάτα μας. Έτσι με αυτά τα λίγα θα τελειώσω, γιατί από εδώ και πέρα ήρθε το 1940, το πολύ θλιβερό γεγονός που σημάδεψε την παιδική μας τότε ψυχή. Από εκεί και πέρα αρχίζει μια άλλη ματωμένη σελίδα που έμεινε αξέχαστη στην ψυχή μας.

Γραμματική

laos-epea.gr