Οι Φιλαρμονιές στη Βέροια και τη Νάουσα στις Αρχές του 20ου αιώνα

Στα τέλη του 19ου αιώνα στην τουρκοκρατούμενη ακόμη Μακεδονία οι φιλεκπαιδευτικοί και φιλόμουσοι σύλλογοι που δρούσαν στις ελληνικές πόλεις, στην προσπάθειά τους να τονώσουν το εθνικό φρόνημα των υπόδουλων Ελλήνων, ανέπτυξαν έντονη πολιτιστική δραστηριότητα. Ανάμεσα στις δράσεις τους σημαντική θέση κατέχει η δημιουργία μουσικών σωματείων και φιλαρμονικών. Η Βέροια και στη συνέχεια η Νάουσα ήταν από τις πρώτες πόλεις της Μακεδονίας που δημιούργησαν αξιόλογες φιλαρμονικές.

Φιλαρμονικές στη Βέροια

Τον Μάρτιο του 1874 ιδρύθηκε το πρώτο σωματείο της Βέροιας ο "Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Βεροίας" με σκοπό τη μόρφωση και την πνευματική ανάπτυξη της σπουδάζουσας νεολαίας. Πρόεδρος του νέου συλλόγου ανέλαβε ο Κ. Μελετίου, γενικός γραμματέας ο Κ. Δ. Γεμιτζόγλου και ταμίας ο Κ. Γ. Ρόκου.

Τον Μάρτιο του 1880, ο Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος διαλύθηκε και στη θέση του ιδρύθηκε από τους Αντ. Γεμιτζόγλου, Δ. Τούσα, Κ. Χατζηνικολάκη και Δ. Γεωργακόπουλο, η Αδελφότης "Αθηνά" με σκοπό εκπαιδευτικό και φιλανθρωπικό.

Η Αδελφότης "Αθηνά" διέθετε : 1) Δύο περιοδικά και μια εφημερίδα, 2) Βιβλιοθήκη, 3) Δασκάλους για τη διδασκαλία της Εκκλησιαστικής και της Ευρωπαϊκής μουσικής, για την ανάδειξη καλών ιεροψαλτών και σχηματισμό ορχήστρας εγχόρδων οργάνων, 4) Βήμα από το οποίο δίνονταν ηθικοπλαστικές ομιλίες, 5) Γυμναστή.

Ακόμη από την αδελφότητα δίνονταν βραβεία στους μαθητές που διακρίνονταν για τη διαγωγή και την πρόοδό τους στα μαθήματα.

Η Αδελφότης "Αθηνά" διατηρήθηκε μέχρι τον Ιανουάριο του 1898 οπότε και μετονομάστηκε μετά από διαταγή των τουρκικών αρχών σε "Μέλισσα". Στην ίδρυση της φιλαρμονικής της Αδελφότητας πρωτοστάτησαν οι Εμμ. Ζάχος και Εμμ. Φουντούκας. Πρόεδρος ήταν ο Δημήτριος Τούσας, ταμίας ο Θωμάς Χατζηνικολάκης και μέλη οι  Στ. Μαλούτας, Στ. Σακελλαρίδης, Αναστάσιος Αντωνιάδης, Αριστείδης Ζωγράφος.

Την διεύθυνση της φιλαρμονικής ανέλαβε ο εξ’ Ιταλίας μουσικοδιδάσκαλος Signior Petsioti, ο οποίος εντός 15 ημερών έπαιξε τον Σουλτανικό Ύμνο, την ημέρα των γενεθλίων του, την 19η Αυγούστου στην αυλή του διοικητηρίου κάτω από τα έκθαμβα μάτια των Τούρκων.

Στην Αδελφότητα "Μέλισσα" οφείλεται και η ίδρυση μαντολινάτας και η διάδοση της μουσικής σε όλη την πόλη της Βέροιας. Από τις θεατρικές παραστάσεις που έδωσε η "Μέλισσα" πριν το 1912 γνωρίζουμε τους "Μυλωνάδες" και τη "Γιαννούλα"

Φωτ. 1. Η φιλαρμονική της αδελφότητας «Μέλισσα» στη Βέροια το 1901.

(Φωτ. αρχείο Χρήστου Σ. Ζάλιου)

Τα ονόματα των μουσικών της φιλαρμονικής της Αδελφότητας "Μέλισσα" στη φωτογραφία του 1901 είναι:

Πρώτη σειρά από δεξιά καθισμένοι

Εμμανουήλ Παπαδήμος, Γεώργιος Τζήκας, Αντώνιος Ζαφάρας, Θεμιστοκλής Μπουλασίκης, Εμμανουήλ Φουντούκας

Δεύτερη σειρά καθισμένοι, το Διοικητικό Συμβούλιο

Θ. Χατζηνικολάκης, Στ. Μαλούτας, Σινιόρ Πετσιότι (αρχιμουσικός), Στ. Σακελλαρίδης, Αναστάσιος Αντωνιάδης, Αριστείδης Ζωγράφος.

Τρίτη σειρά όρθιοι

Δ. Σιτσάνης, Εμμανουήλ Σουφουρλής, Αντ. Καρατζόγλου, Δ. Κανάκης, Δ. Δαβόρας, Γρ. Ωρολογάς, Κ. Παρναβέλας, Δ. Λυγγεράς.

Τέταρτη σειρά όρθιοι

Εμμανουήλ Αντωνιάδης, Π. Τζιντός, Π. Χριστοδούλου, Εμμανουήλ Ζάχος, Αθ. Μαλλιαράς, Εμμανουήλ Βλαχογιάννης, Γ. Σαράφογλου, Δ. Παπαθεοκλήτου και οι μικροί Μεν. Χατζηνικολάκης, και Alfonso Petsioti.

Στη Βέροια το 1916, ιδρύθηκε ο φιλαρμονικός σύλλογος "Ελικών" που αργότερα συγχωνεύθηκε με τον μουσικογυμναστικό σύλλογο "Μέγας Αλέξανδρος" που δημιουργήθηκε το 1924. Βασικός σκοπός δημιουργίας του συλλόγου ήταν η δημιουργία μουσικής καθώς και η διδασκαλία θεατρικών παραστάσεων.

Περισσότερα: www.musicheaven.gr